Mariss Jansons (1943) heeft gisteravond afscheid van het ‘Koninklijk Concertgebouworkest’ genomen. De chef-dirigent gaat het, om gezondheidsredenen, wat rustiger aan doen. In de pers worden zijn toewijding en grote verdiensten voor het KCO alom geprezen. Burgemeester Van der Laan eerde Jansons met de ‘Zilveren Medaille van de stad Amsterdam’. Enige jaren geleden werd hij al geridderd in de ‘Orde van de Nederlandse Eeuw’. Jasons blijft als gastdirigent verbonden aan het KCO.
In diezelfde pers wordt hij meerdere malen geïnterviewd. Het is spijtig dat de journalisten – bij mijn weten – niet hebben geïnformeerd naar wat hij onder dirigeren verstaat?
Om daar een antwoord op te geven heb ik een krantenknipsel uit Trouw (17-02-2015) in mijn archief gevonden met daarin een interview met dirigente en violiste Marin Alsop (1956). In juni 2006 dirigeerde zij het KCO en zij was daarmee de eerste vrouw die het beroemde orkest leidde. In dit interview legt zij met weinig omhaal van woorden uit wat dirigeren eigenlijk is. Ik citeer: ‘Er zijn basis dingen waar je als dirigent verantwoordelijk voor bent: de puls, de architectuur van het stuk, de kwaliteit van het geluid, het dynamische bereik. Maar dirigeren gaat vooral over het motiveren van de musici om een emotionele ervaring op het publiek over te brengen. De eerste verantwoordelijkheid van een dirigent is om de boodschapper te zijn van de componist.’ Alsop zegt vervolgens: ‘Soms is er magie in een zaal […]. Het orkest, de dirigent, het stuk en niet te vergeten het publiek moeten samenkomen op dat ene moment. De schoonheid bestaat alleen dan en daarna is hij weg. Het is heel moeilijk om al die elementen samen te krijgen. Daar gaat dirigeren over. Soms valt de boel uit elkaar, je hebt nooit garantie, daarom is het spannend. […] Dirigeren is extreem simpel en extreem ingewikkeld op hetzelfde moment. […] Met dirigeren heb je nooit het gevoel dat je dingen compleet in de vingers hebt.’