Waaraan ontbreekt het ons als het ons aan niets ontbreekt, als we genoeg hebben aan onszelf? J. M. Coetzee (1940 – )
Gejaagd zoek ik op het internet, dan stuit ik op deze foto. Ik speur voor een goed begrip naar meer over een citaat uit De schooljaren van Jezus maar deze foto dwingt mij tot stilstand en inkeer. Het bijzondere is bovendien dat er onmiskenbare raakvlakken zijn tussen het citaat en deze foto. Deze afbeelding (van Ian McDonell/Getty Images) schetst meer dan woorden vermogen te zeggen. Het verwijst naar een wereld die we nog slechts herkennen in ons verlangend zoeken en in het hiervoor wegvluchten. Een wereld die zich soms toont maar zich meestal verborgen houdt, het is een wijze van zijn die niet vanzelfsprekend noch opeisbaar is. Een wereld waarbij onze machteloze pogingen om iets van haar te ontsluiten verbleken; zij laat zich niet ontzetten, zodra wij haar naderen trekt zij zich terug.
‘Zoals we weten, laten we ons voormalige bestaan achter ons vanaf de dag dat we in dit leven arriveren. We vergeten het. Maar niet helemaal. Sommige overblijfselen van ons voormalig bestaan blijven intact: geen herinneringen in de gebruikelijke zin des woords maar wat we schaduwen van herinneringen kunnen noemen. Daarna, als we gewend raken aan ons nieuwe leven, vervagen zelfs die schaduwen, totdat we onze oorsprong volledig vergeten zijn en accepteren dat wat onze ogen zien het enige leven is dat er is.’ Bron: J.M. Coetzee – De schooldagen van Jezus, pag. 81, 2016.
De drie hoofdpersonen in mijn nieuwste boek zijn ieder op hun eigen wijze geraakt door deze verborgenheid, hun harten zijn rusteloos. Zij hebben slechts een vaag vermoeden wat de herkomst is van deze gejaagdheid. Zal het lot hun toestaan om ook maar iets van dit geheim te ondervinden? Wellicht hebben de omstandigheden waaronder zij leven toch weer de overhand gekregen zodat er van een verschijning van deze waarheid geen sprake meer kan zijn? Of is dit alles vergeefs, ijdele en misplaatste hoop?
© Bram Zoon (2017)
